काठमाडौं, १४ साउन
सरकारले लिएको लक्ष्यअनुसार नेपालमा बाघको संख्या उल्लेख्य मात्रामा बढेको छ । सरकारले गत २३ माघदेखि २२ जेठसम्म गरेको बाघ र बाघको आहारा प्रजातिको सर्वेक्षणअनुसार नेपालमा बाघको संख्या १ सय ९८ पुगेको छ । राष्ट्रिय बाघ संरÔण समितिको तेस्रो बैठकको निर्णयअनुसार राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरÔण विभागको संयोजकत्वमा वन विभाग, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोÈ र डब्लूडब्लूएफ नेपालले नेपालमा बाघ र बाघको आहारा प्रजातिको सर्वेक्षण भएको हो । नेपालले हरेक चार वर्Èमा बाघ गणना गर्ने नीति लिएको छ ।
नेपालमा पहिलो पटक सन् २००९ मा गरिएको गणनामा बाघको संख्या १ सय २१ थियो । त्यसयताको चार वर्षमा बाघको संख्या ७७ ले वृद्धि भएको छ । यद्यपि सर्वेÔणबाट नेपालमा बाघको संख्या १ सय ६३ देखि २ सय ३५ रहेको अनुमान गरिएको छ । नेपालमा चार वर्Èकै अवधिको तुलनामा बाघ वृद्धि भए सन् २०२२ मा बाघको संख्या दोब्बर बनाउने पिटसवर्ग प्रतिबद्धता पूरा हुने अनुमान सरकारी निकायको छ ।
सन् २०१० मा रसियाको सेन्ट पिटसवर्गमा भएको बाघ पाइने देशका राष्ट्रप्रमुखहरूको सम्मेलनमा सन् २०२२ सम्म बाघको संख्या दोब्बर गर्ने प्रतिबद्धता भएको थियो । ‘नेपालमा बाघको संख्या वृद्धि सन्तोÈजनक पाइएको छ,’ बाघ दिवसका अवसरमा सोमबार बाघको संख्या सार्वजनिक गर्दै वन तथा भू–संरÔणमन्त्री टेकबहादुर थापा घर्तीले भने, ‘संरक्षण अभियानले हामीलाई उत्साहित तुल्याएको छ ।’
सोमबार सार्वजनिक गरिएको तथ्यांकअनुसार राष्ट्रिय निकुञ्जहरूमध्ये पर्सा वन्यजन्तु आरÔ मध्यवर्ती Ôेत्र तथा आसपासका वनमा सातओटा बाघ पाइएको छ । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा आसपासमा १ सय २०, बा“केमा राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा आसपासमा चार, बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा आसपासमा ५०, शुक्लाफा“टा वन्यजन्तु आरÔ तथा आसपासमा १७ ओटा बाघ भेटिएको छ । गणनामा रौतहटदेखि कञ्चनपुरसम्मका १४ जिल्लामध्ये यसअघि नपाइएको दाङ र कपिलवस्तुमा पनि बाघको उपस्थिति पाइएको छ । चितवनस्थित राजधानीकर्मी राधेश्याम खतिवडाका अनुसार बाघ दिवसका अवसरमा सोमबार सौराहामा आयोजना गरेको बाघ गणना सार्वजनिक कार्यक्रममा बाघको संख्या घटेको जानकारी दिइयो । चितवनमा अघिल्लो गणनामा बाघको संख्या १ सय २५ रहेकोमा अहिले घटेर १ सय २० मा झरेको छ । अघिल्लो गणनामा पर्सा वन्यजन्तु आरक्षमा चारओटा रहेको बाघको संख्या बढेर सात पुगेको हो । बर्दियास्थित राजधानीकर्मी सुदीप अधिकारीका अनुसार सोमबार बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जको मुख्यालय ठाकुरद्वारामा कार्यक्रम आयोजना गरी बाघको संख्या ५० पुगेको जनाइयो । यो संख्या चितवन निकुञ्जपछिको दोस्रो हो । सन् २०१२ मा गरिएको गणनामा बर्दियामा बाघको संख्या ३७ मात्र थियो । एक वर्षको अवधिमा बर्दिया निकुञ्जमा १३ ओटा बाघ बढेका छन् ।
निकुञ्जले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो नतिजाअनुसार बर्दिया निकुञ्जमा १६ बयष्क भाले बाघ र ३४ पोथी बाघ छन् । सामान्यतया निकुञ्जमा चार÷चार वर्षमा बाघ गणना गर्ने प्रचलन छ । तर, गत वर्षको नतिजा चित्तबुझ्दो नभएको भन्दै सरकारले ‘क्यामरा ट्यापिङ’ प्रविधिको प्रयोग गरी बाघ गणना गरेको थियो । विश्वमा नौ प्रजातिका बाघ पाइने भए पनि अहिले तीन प्रजाति लोप भइसकेका छन् । लोप हुने बाघका प्रजातिहरूमा क्यास्पियन टाइगर, वाली टाइगर र जामान टाइगर छन् । अहिले विश्वका १३ मुलुकमा ६ प्रजातिका बाघ पाइन्छन् । जसमा इन्डो चाइना, साउथ चाइना, रोय बंगाल, सुमात्रान, अमुर टाइगर, मलायन टाइगर रहेका छन् ।
नेपालमा भने रोय बंगाल टाइगर मात्रै पाइन्छन् । सर्वेक्षणका क्रममा बाघका ७ हजार ६ सय ९९ फोटोको अध्ययन गरिएको थियो । अध्ययनमा बाघको संख्यासँगै आहारा प्रजातिको संख्यासमेत संकलन गरिएको छ । बाघको संख्यासँगै आहारा प्रजातिको संख्या पनि बढेको विभागले जनाएको छ ।
क्षण
सरकारले लिएको लक्ष्यअनुसार नेपालमा बाघको संख्या उल्लेख्य मात्रामा बढेको छ । सरकारले गत २३ माघदेखि २२ जेठसम्म गरेको बाघ र बाघको आहारा प्रजातिको सर्वेक्षणअनुसार नेपालमा बाघको संख्या १ सय ९८ पुगेको छ । राष्ट्रिय बाघ संरÔण समितिको तेस्रो बैठकको निर्णयअनुसार राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरÔण विभागको संयोजकत्वमा वन विभाग, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोÈ र डब्लूडब्लूएफ नेपालले नेपालमा बाघ र बाघको आहारा प्रजातिको सर्वेक्षण भएको हो । नेपालले हरेक चार वर्Èमा बाघ गणना गर्ने नीति लिएको छ ।
नेपालमा पहिलो पटक सन् २००९ मा गरिएको गणनामा बाघको संख्या १ सय २१ थियो । त्यसयताको चार वर्षमा बाघको संख्या ७७ ले वृद्धि भएको छ । यद्यपि सर्वेÔणबाट नेपालमा बाघको संख्या १ सय ६३ देखि २ सय ३५ रहेको अनुमान गरिएको छ । नेपालमा चार वर्Èकै अवधिको तुलनामा बाघ वृद्धि भए सन् २०२२ मा बाघको संख्या दोब्बर बनाउने पिटसवर्ग प्रतिबद्धता पूरा हुने अनुमान सरकारी निकायको छ ।
सन् २०१० मा रसियाको सेन्ट पिटसवर्गमा भएको बाघ पाइने देशका राष्ट्रप्रमुखहरूको सम्मेलनमा सन् २०२२ सम्म बाघको संख्या दोब्बर गर्ने प्रतिबद्धता भएको थियो । ‘नेपालमा बाघको संख्या वृद्धि सन्तोÈजनक पाइएको छ,’ बाघ दिवसका अवसरमा सोमबार बाघको संख्या सार्वजनिक गर्दै वन तथा भू–संरÔणमन्त्री टेकबहादुर थापा घर्तीले भने, ‘संरक्षण अभियानले हामीलाई उत्साहित तुल्याएको छ ।’
सोमबार सार्वजनिक गरिएको तथ्यांकअनुसार राष्ट्रिय निकुञ्जहरूमध्ये पर्सा वन्यजन्तु आरÔ मध्यवर्ती Ôेत्र तथा आसपासका वनमा सातओटा बाघ पाइएको छ । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा आसपासमा १ सय २०, बा“केमा राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा आसपासमा चार, बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा आसपासमा ५०, शुक्लाफा“टा वन्यजन्तु आरÔ तथा आसपासमा १७ ओटा बाघ भेटिएको छ । गणनामा रौतहटदेखि कञ्चनपुरसम्मका १४ जिल्लामध्ये यसअघि नपाइएको दाङ र कपिलवस्तुमा पनि बाघको उपस्थिति पाइएको छ । चितवनस्थित राजधानीकर्मी राधेश्याम खतिवडाका अनुसार बाघ दिवसका अवसरमा सोमबार सौराहामा आयोजना गरेको बाघ गणना सार्वजनिक कार्यक्रममा बाघको संख्या घटेको जानकारी दिइयो । चितवनमा अघिल्लो गणनामा बाघको संख्या १ सय २५ रहेकोमा अहिले घटेर १ सय २० मा झरेको छ । अघिल्लो गणनामा पर्सा वन्यजन्तु आरक्षमा चारओटा रहेको बाघको संख्या बढेर सात पुगेको हो । बर्दियास्थित राजधानीकर्मी सुदीप अधिकारीका अनुसार सोमबार बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जको मुख्यालय ठाकुरद्वारामा कार्यक्रम आयोजना गरी बाघको संख्या ५० पुगेको जनाइयो । यो संख्या चितवन निकुञ्जपछिको दोस्रो हो । सन् २०१२ मा गरिएको गणनामा बर्दियामा बाघको संख्या ३७ मात्र थियो । एक वर्षको अवधिमा बर्दिया निकुञ्जमा १३ ओटा बाघ बढेका छन् ।
निकुञ्जले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो नतिजाअनुसार बर्दिया निकुञ्जमा १६ बयष्क भाले बाघ र ३४ पोथी बाघ छन् । सामान्यतया निकुञ्जमा चार÷चार वर्षमा बाघ गणना गर्ने प्रचलन छ । तर, गत वर्षको नतिजा चित्तबुझ्दो नभएको भन्दै सरकारले ‘क्यामरा ट्यापिङ’ प्रविधिको प्रयोग गरी बाघ गणना गरेको थियो । विश्वमा नौ प्रजातिका बाघ पाइने भए पनि अहिले तीन प्रजाति लोप भइसकेका छन् । लोप हुने बाघका प्रजातिहरूमा क्यास्पियन टाइगर, वाली टाइगर र जामान टाइगर छन् । अहिले विश्वका १३ मुलुकमा ६ प्रजातिका बाघ पाइन्छन् । जसमा इन्डो चाइना, साउथ चाइना, रोय बंगाल, सुमात्रान, अमुर टाइगर, मलायन टाइगर रहेका छन् ।
नेपालमा भने रोय बंगाल टाइगर मात्रै पाइन्छन् । सर्वेक्षणका क्रममा बाघका ७ हजार ६ सय ९९ फोटोको अध्ययन गरिएको थियो । अध्ययनमा बाघको संख्यासँगै आहारा प्रजातिको संख्यासमेत संकलन गरिएको छ । बाघको संख्यासँगै आहारा प्रजातिको संख्या पनि बढेको विभागले जनाएको छ ।
क्षण
No comments:
Post a Comment